ผมอยากเล่าให้คุณฟังเกี่ยวกับอนาธิปไตย
ผมอยากจะบอกคุณว่าอนาธิปไตยคืออะไร เพราะผมคิดว่ามันคงจะดีถ้าคุณรู้จักมันเสียก่อน อีกทั้งมันยังไม่ค่อยเป็นที่รู้จัก และความเข้าใจที่มีต่อมันมักจะเป็นความเข้าใจผิดๆ แทบทั้งหมด
ผมอยากบอกให้คุณรู้ เพราะผมเชื่อว่าอนาธิปไตยคือความคิดที่ยิ่งใหญ่และวิจิตรงดงามที่สุดเท่าที่มนุษย์เคยคิดกันมา เป็นเพียงสิ่งเดียวที่จะมอบเสรีภาพและความเป็นอยู่ที่ดีให้กับคุณ และนำความสงบและความหฤหรรรษ์มาสู่โลกใบนี้
ผมอยากบอกเล่าด้วยภาษาที่เรียบง่ายและตรงไปตรงมา เพื่อที่ว่าจะได้ไม่มีการเข้าใจผิดๆ เกิดขึ้น คำใหญ่คำโต หรือประโยคที่ดูดีมีแต่จะทำให้สับสนเปล่าๆ การคิดอย่างตรงไปตรงมาหมายความว่าคุณจะต้องพูดมันออกมาอย่างเรียบง่าย
แต่ก่อนที่ผมจะบอกคุณว่าอนาธิปไตยคืออะไร ผมอยากบอกก่อนว่ามันไม่ใช่อะไร
นี่เป็นสิ่งจำเป็น เพราะความเข้าใจผิดๆ มากมายเกี่ยวกับอนาธิปไตยได้ขยายวงกว้างออกไป แม้แต่คนที่ชาญฉลาดยังเข้าใจผิดเกี่ยวกับมันอยู่บ่อยครั้ง บางคนที่พูดถึงอนาธิปไตยนั้นยังไม่รู้จักมันดีพอด้วยซ้ำ และบางคนก็โกหกมดเท็จเกี่ยวกับมันเพราะไม่อยากให้พวกคุณรู้ว่าความจริงคืออะไรกันแน่
อนาธิปไตยมีศัตรูอยู่มากมายเหลือเกิน และคนพวกนั้นจะไม่ยอมบอกความจริงให้คุณรู้หรอก ผมจะบอกทีหลังว่าทำไมอนาธิปไตยถึงมีศัตรูอยู่มากมาย และคนเหล่านั้นคือใคร ตอนนี้ผมแค่อยากจะบอกให้คุณรู้ ว่าเจ้านายหรือนายจ้างของคุณ รวมทั้งพวกนายทุนและตำรวจ จะไม่พูดเรื่องอนาธิปไตยออกมาให้คุณฟังอย่างจริงใจแน่นอน พวกเขาแทบทุกคนไม่รู้จักมัน และพวกเขาทุกๆ คนล้วนเกลียดมัน ทั้งหนังสือพิมพ์หรือสื่อสิ่งพิมพ์ของพวกเขา พวกนายทุน ก็ล้วนต่อต้านอนาธิปไตย
แม้แต่พวกสังคมนิยม และพวกบอลเชวิก ก็ฉายภาพของอนาธิปไตยออกมาอย่างผิดเพี้ยน มันก็จริงที่ว่าส่วนมากคนพวกนี้ไม่รู้จักอนาธิปไตย แต่คนที่รู้จักมันเป็นอย่างดีก็มักจะโกหกเกี่ยวกับมัน และมักจะบอกว่าอนาธิปไตยนั้น “ไร้ระเบียบและวุ่นวาย” คุณจะเห็นได้ด้วยตัวเองเลยว่าพวกเขาไร้ซึ่งความจริงใจมากเพียงใด: ปรมาจารย์ผู้ยิ่งใหญ่แห่งลัทธิสังคมนิยม – คาร์ล มาร์กซ์ และ ฟรีดริช เองเงิลส์ ได้พร่ำสอนว่าอนาธิปไตยนั้นมาจากสังคมนิยม พวกเขาบอกว่าเราต้องมีสังคมนิยมเสียก่อน แต่หลังจากสังคมนิยมแล้ว อนาธิปไตยก็จะตามมา แต่ชีวิตภายใต้สังคมนิยมนั้นจะเสรีและสวยงามมากกว่า ใช่ มาร์กซ์และเองเงิลส์ยังคงยืนกรานว่าอนาธิปไตยนั้น “ไร้ระเบียบและวุ่นวาย” ซึ่งแสดงให้คุณเห็นเลยว่าพวกเขางี่เง่า และไร้ความจริงใจมากเพียงใด
พวกบอลเชวิกก็เหมือนกัน แม้แต่ปรมาจารย์ของพวกเขาอย่างเลนินก็เคยบอกด้วยซ้ำว่าอนาธิปไตยต้องเข้าร่วมกับบอลเชวิก จึงจะได้อยู่ในสังคมที่ดีและเสรีมากกว่าเดิม
เอาล่ะ ก่อนอื่นผมคงต้องบอกคุณเสียทีว่า อนาธิปไตยมิใช่สิ่งใด
อนาธิปไตยไม่ใช่ความไร้ระเบียบ หรือความวุ่นวายโกลาหล มันไม่ใช่การจี้ปล้น หรือฆาตกรรม มันไม่ใช่สภาวะที่ทุกคนเป็นศัตรูกัน มันไม่ใช่การกลับไปสู่ความป่าเถื่อน หรือสภาวะธรรมชาติของมนุษย์
อนาธิปไตยล้วนอยู่ตรงข้ามสิ่งที่กล่าวมาทั้งหมด
อนาธิปไตหมายความว่า คุณควรที่จะเป็นอิสระ ไม่มีใครมาทำให้คุณเป็นทาส ไม่มีใครมาบงการ มาปล้น หรือเรียกเก็บภาษีจากคุณไปได้
มันหมายความว่าคุณควรจะเป็นอิสระที่จะทำในสิ่งที่คุณต้องการ และไม่ควรมีใครมาบังคับในสิ่งที่คุณไม่อยากทำ
มันหมายความว่า คุณสามารถเลือกวิถีชีวิตของคุณได้เอง ว่าคุณอยากจะใช้ชีวิตอย่างไรโดยที่ไม่มีใครมาก้าวก่าย
มันหมายความว่า คนทุกคนจะได้รับความอิสระเฉกเช่นเดียวกับคุณ ทุกคนควรมีสิทธิและเสรีภาพเหมือนๆ กัน
มันหมายความว่ามนุษย์ทุกคนคือพี่น้อง และเราจะอยู่ร่วมกันอย่างพี่น้อง ด้วยความสงบและความสามามัคคี
นั่นจึงทำให้พูดได้ว่า มันไม่ควรมีสงคราม ไม่มีการใช้ความรุนแรงต่อกัน ไม่มีการผูกขาด ไม่มีความยากจน ไม่มีการกดขี่ ไม่มีการเอารัดเอาเปรียบซึ่งกันและกัน
พูดสั้นๆ คือ อนาธิปไตยหมายความว่าสภาวะหรือสังคมที่มนุษย์ทั้งชายและหญิงนั้นเป็นอิสระ และใช้ชีวิตอยู่อย่างมีระเบียบและมีความหมายอย่างเท่าเทียมกัน
“มันจะเป็นไปได้เหรอ?” คุณถาม “จะทำยังไงล่ะ?”
“เราอาจจะต้องตายไปเป็นเทวดาเสียก่อนล่ะมั้ง” เพื่อนคุณอาจจะพูดแบบนี้
เอาล่ะ จบลงตรงนี้ก่อนดีกว่า บางทีผมอาจจะแสดงให้คุณได้เห็นว่าเราสามารถใช้ชีวิตอย่างเหมาะสมโดยที่ไม่ต้องรอให้ปีกงอกออกมาจากแผ่นหลังได้อย่างไร
Berkman, Alexander. 2003. What is Anarchism (Working Class Series 1). Edinburgh: AK Press.
